پل و دیوار

👈پل و دیوار👉
✍: د.سیداحمد هاشمی
✅پل و دیوار گرچه از مصالح ساختمانی یکسانی ساخته می‌شوند اما کاربری متفاوتی دارند، برخی دیوارها مانند دیوار برلین انسان‌ها را از هم جدا می‌کردند، و برخی پل‌ها مانند پل بُسفُر در استانبول، قاره¬ی اروپا و آسیا را به هم پیوند می‌زنند.
یکی از سنتهای خداوند در میان ما انسان‌ها، سنت تنوع و گوناگونی است، این تنوع ذاتاً نه خوب¬ است و  نه بد، بستگی به نوع کاربری ما دارد، ما می‌توانیم با این تنوع،  هم در میان خود پل بسازیم و هم  دیوار.
🌹اصولاً تفاوت‌های بین ما انسان‌ها بر دو گونه است:
نخست: تفاوت‌های ذاتی یا فطری: تفاوت‌هایی هستند که ما در گزینش آن‌ها نقشی نداشته‌ایم  و خودمان آن‌ها را انتخاب نکرده‌ایم؛ مانند: رنگ، نژاد، قومیت، جنسیت، زبان، جغرافیا و....
دوم: تفاوتهای اختیاری یا انتخابی: تفاوت‌هایی هستند که در گزینش آن‌ها حق انتخاب داشته‌ایم یا اگر در آغاز نداشته‌ایم بعدها به¬دست آورده‌ایم؛ مانند: دین، مذهب، فرهنگ، طرز فکر، سبک زندگی و...
❓سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا ادیان آسمانی از جمله اسلام، آمده اند تا در بین انسانها دیوار ایجاد کنند یا پل؟ 
◀اگر به قرآن کريم نظری بیفکنیم می¬بینیم که قرآن تفاوت‌های ذاتی و فطری بین انسان‌ها را به رسمیت شناخته و آن¬ها را بهانه‌ای برای شناخت متقابل و ایجاد پل در بین بشر قرار داده و در سوره‌ی حجرات می‌فرماید:
يَاأَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا.. [الحجرات:13] 
یعنی: اي مردم ما شما را از نر و ماده‌ای (که آدم و حوا است ) آفریده‌ایم و شما را گروه‌گروه و قبيله قبيله کرده‌ایم تا اينکه همديگر را بشناسيد.
🚦اصولاً تفاوت، گرچه به طور طبیعی در بین انسانها دیوار ذهنی و فرضی ایجاد می کند اما خداوند با عبارت:[لِتَعَارَفُوا: تا اينکه همديگر را بشناسيد] در پی تفهیم آن است که فلسفه¬ی تنوع ذاتی بین انسان‌ها از نگاه خداوند، برای شناخت بیشتر است و شناخت بین دو نفر زمانی حاصل می‌شود که در بین خود پل ارتباطی برقرار کنند.

🔍قرآن کریم نه تنها تفاوتهای ذاتی بین انسان‌ها را به رسمیت شناخته بلکه از آن هم فراتر رفته و تفاوتهای اختیاری یا انتخابی بین انسان‌ها را در چارچوب اراده ی تکوینی خود یاد کرده و آن را بهانه ای برای آزمایش خود و مسابقه در نیکوکاری بین آنها قرار داده است:
...لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ [المائدة:48]
یعنی: «براي هر گروهي از شما شريعت و روشي نهاديم و اگر خدا می‌خواست همه شما را يک امت می‌ساخت ولي خواست شما را در آنچه به شما ارزاني داشته، بيازمايد پس در نیکی¬ها بر يکديگر پيشي گيريد، همگي بازگشتتان به سوی خداست تا از آنچه در آن اختلاف می‌کردید آگاهتان سازد.»
👆نه در قرآن و نه در هیچ¬یک از آیات فوق، خداوند تفاوت و گوناگونی بین بندگان را بهانه‌ای برای ساختن دیوارِ جنگ و نزاع و کشمکش قرار نداده، بلکه آن را وسیله‌ای برای شناخت بیشتر و مسابقه در نیکوکاری بین بندگان خود قرار داده است و شکی نیست که شناخت متقابل و مسابقه در نیکوکاری، جز با ایجاد پل ارتباطی بین انسان‌ها امکان‌پذیر نیست.
👀همان‌طور که در آغاز اشاره شد، وجود تفاوت در بین انسان‌ها؛ چه آن تفاوت‌هایی که ذاتی یا فطری هستند و چه تفاوت‌هایی که اختیاری یا انتخابی هستند، در ذات خود نه خوب هستند و نه بد، بلکه بستگی به این دارد که ما از این تفاوت‌ها در میان خود دیوار بسازیم یا پل.
😞متأسفانه با نگاهی به تاریخ بشریت درمی¬یابیم که انسان‌ها غالباً از این تفاوت‌ها تهدید ساخته‌اند تا فرصت، و در بین خود دیواری از جنگ و خصومت و دشمنی ایجاد کرده¬اند تا پلی از دوستی و شناخت متقابل.
✅درحالی‌که می‌شد و می¬شود از این تفاوت‌ها به‌عنوان فرصتی برای رشد و پویایی بشریت استفاده کرد به‌عنوان‌مثال:
1-هر چیزی با نقیض خود شناخته می‌شود اگر تفاوت‌ها نبود نقیض اشیاء شناخته نمی‌شد.
2-اگر تفاوت‌ها نبود تنوّعِ نعمت‌های خداوند شناخته نمی‌شد و زندگی برای ما انسان‌ها بسیار یکنواخت و تکراری می‌شد.
3-اگر تفاوت‌ها نبود کسی به دیگری نیاز پیدا نمی‌کرد و درنتیجه کسی با دیگری پل ارتباطی برقرار نمی‌کرد و درنهایت حرکت زندگی متوقف می‌شد، به عبارت دیگر:
[وجود تفاوت‌ها👈احساس نیاز👈پل ارتباطی 👈تعامل سازنده👈حرکت زندگی]
4-اگر تفاوت‌ها نبود همه مانند هم بودند و انسان‌ها از همدیگر قابل‌شناسایی نبودند.
5-وجود تفاوت‌ها در راستای اراده و سنت تکوینی خداوند است تا به ما بگوید که اصل در خلقت مخلوقات بر تنوع و گوناگونی و اصل در خالق بر وحدت و یگانگی است.
6-ونکته آخر اینکه اگر تفاوتها نبود گفتگوی بین انسانها برای شناخت بیشتر و ارتباط صمیمی تر معنا پیدا نمی کرد.🌹🌹